Zwijgen of mededelen bij koop?

De onderzoeksplicht van de koper is niet een vastomlijnd begrip. Hoever het onderzoek van een koper dient te gaan zal altijd afhangen van de concrete omstandigheden van het geval. Je kunt je voorstellen dat je bij de aankoop van een oud monumentaal pand meer onderzoek moet doen naar de bouwkundige staat dan die van een woning van twee jaar oud. Als koper begint de onderzoeksplicht door het stellen van vragen. Voldoet het product aan het doel waarvoor je het wilt gebruiken? Is er bepaald onderhoud nodig? Is de verkoper eerder tegen problemen/gebreken aangelopen? Et cetera.

Afhankelijk van de antwoorden die je van de verkoper krijgt, zul je vervolgonderzoek moeten doen. Denk bijvoorbeeld aan een bouwkundig onderzoek bij de aankoop van een woning of een aankoopkeuring bij een auto. Verkoper zal mededelingen moeten doen over de gebreken die hij kent en zal de informatie moeten verstrekken die voor een koper van belang kan zijn.

Aangenomen wordt dat de mededelingsplicht van de verkoper zwaarder weegt dan de onderzoeksplicht van een koper. Dit werd medio december ook bekrachtigd door de Hoge Raad. Wat was het geval? Koper kocht een schip uit 1910 voor € 245.000,-. Koper werd in de gelegenheid gesteld de romp te onderzoeken, maar liet dat na. Het schip bleek te lekken en koper stelde verkoper aansprakelijk. Verkoper wees de aansprakelijkheidstelling van de hand door te verwijzen naar de bepaling uit de koopovereenkomst die koper in de gelegenheid stelde onderzoek te doen. Jaren eerder bleek de kapitein verkoper al geïnformeerd te hebben over het feit dat het schip water maakte tijdens het varen. Verkoper had koper hier dus wel degelijk over moeten informeren en voldeed dus niet aan zijn mededelingsplicht.

Schend je als verkoper de mededelingsplicht door te zwijgen wanneer je had moeten informeren, dan kun je jezelf niet verweren tegen aansprakelijkheid met de stelling dat een koper maar onderzoek had moeten doen.

Remco Nonkes is adviseur en accountant bij Alfa Accountants en Adviseurs. Je kunt hem bereiken via rnonkes@alfa.nl.

www.alfa.nl